Twee weken geleden ontving ik een opmerkelijke e-mail. Zo’n e-mail waarvan je even twijfelt of hij wel echt is. Er stond namelijk een bijzondere uitnodiging in; of ik op zaterdag 6 april deel wilde nemen aan de Town Hall bijeenkomst van de Obama Foundation in Berlijn. In aanwezigheid van Barack Obama himself. Samen met zo’n 300 ‘emerging leaders’ vanuit heel Europa.

Natuurlijk zeg je geen nee op zo’n uitnodiging. Dus daar zat ik. Een week later. In een enorme zaal. Een uur te vroeg. Front row. Met mijn neus op het podium. Op ‘handshake’ afstand. Gespannen voor wat komen gaat.

Verhalen vanuit de Obama Foundation

Ik had mij de dagen voor de sessie vaak de vraag gesteld: ‘Wie ben ik om hierbij te zijn?’ Zeker toen ik de verhalen op de website van de Obama Foundation las, waarop verhalen van mensen staan die zulke mooie dingen doen in hun land, stad of wijk. Mijn twijfel was al na het eerste gesprek met één van de aanwezigen weg. Het werd mij duidelijk dat óók ik (óók wij) vanuit Bureauvijftig en de Grey Valley (ofwel het bouwen van het ‘aging ecosystem’) al dag in, dag uit, bezig ben om samen met anderen het verschil te maken in de wereld om ons heen.

Het bleek de strekking van de dag. Persoonlijk leiderschap. Persoonlijke ontwikkeling. Het zoeken naar antwoorden op de vraag: Hoe kan ik, samen met anderen, het verschil maken?

Dus dit verhaal gaat niet zozeer over wat ik leerde van Obama, maar vooral over de insights die ik heb meegenomen na een dag in Berlijn, samen met 300 ondernemende en inspirerende ‘emerging leaders’.

Insight 1: Changing the world by doing business

Er wordt soms een beetje ‘vies’ gekeken als je zegt dat je ondernemer bent. En misschien was ik er ook wel een beetje bang voor dat ik, in de context van de Obama Foundation, ook wel zo gezien werd. Maar, zo werd mij snel duidelijk: niks mis met ondernemen, groeien, geld verdienen, commercieel denken en doen. Sterker nog, het wordt te weinig gedaan in de ogen van een aantal mensen die ik sprak. Het uitgangspunt is natuurlijk wel dat het oprecht is. En de producten of diensten die je levert op de een of andere manier echt bijdragen aan het maken van het verschil voor jouw klanten. Ook dán ben je bezig met het veranderen van de wereld.

Dit hoeft echt niet te betekenen dat je alleen maar moet denken en handelen in termen van vrijwilligerswerk of het opzetten van stichtingen en goede doelen. Het mooie vind ik dat ik op dit moment al die verschillende dingen mag doen. Ik mag grote reisorganisaties helpen met een positionering die écht het verschil maakt, maar ook voorzitter zijn van een Raad van Toezicht van Stichting Oud Geleerd, Jong Gedaan. Nieuwe proposities ontwikkelen voor een online speler en als voorzitter van de KinderUniversiteit Haarlem lokaal impact maken. Een start-up bestieren die op het gebied van voorkomen van eenzaamheid het verschil maakt en daarnaast bouwen aan een incubator voor start-ups op het gebied van ‘kansen en uitdagingen van de vergrijzing’.

We’re doing good. Because we’re making impact by doing our business.

Insight 2: De wereld wacht op inspirerende, maar vooral concrete verhalen.

Het kan inspirerend zijn om een beeld te schetsen van de wereld in 2050. Een beeld waarin we alle grote wereldproblemen hebben opgelost. Dat we allemaal in vrede, gezond en met een waardig bestaan samenleven. Een beeld dat hoog over en holistisch is. Maar de roep om inspirerende én concrete verhalen zet aan tot actie. En dat pakte mij. Wat gaan we komend jaar samen veranderen. Wat gaan we morgen doen. En wat levert dat dan op. Welke stappen gaan we samen op korte termijn zetten om de wereld om ons heen een beetje mooier, leuker, beter, gezonder et cetera te maken.

Obama praat in concrete voorbeelden. Kleine (of soms wat grotere) best practices. Voorbeelden waarvan je direct denkt: “dat herken ik, dat zie ik ook of dat zou ik ook kunnen doen”. En altijd positief van aard. Als we dingen willen veranderen. Of dit nu in business is of in de maatschappij. Moet je mensen prikkelen met een perspectief ‘The world I want to see in the future’, maar we leven in ‘The world as it is’. En wat kunnen we daarin vandaag doen.

Insight 3. Op weg naar de 100%, soms genoegen nemen met (iets) minder.

We willen dan natuurlijk direct 100% bereiken van wat we in ons hoofd hebben. Het moet op de manier zoals we het bedacht hebben en willen daarin geen concessies doen. Ik herken dit enorm. Als ik iets heb bedacht moet het ook echt op die manier worden uitgevoerd en ga ik voor de 100% realisatie. Gelukkig heeft Obama hetzelfde, maar hij het ook over ‘snel veranderen’. Dus soms moet je incasseren en genoegen nemen met misschien 50% om in ieder geval een stap te hebben gezet. Een eerste kleine stap richting het grotere doel. Want voor échte impact en grotere resultaten heb je anderen nodig. Mensen, organisaties, de overheid, klanten noem het. Alleen dan kun je dingen realiseren. Maar dat betekent onvermijdelijk ook onderhandelen. Een beetje geven en een beetje nemen. Maar: blijf wel bij je principes, aldus Obama. Stel grenzen voor wat voor jou acceptabel is om ‘in te leveren’  voor de realisatie van plannen, dromen en ideeën.

Insight 4. Blijf dichtbij jezelf.

Work needs to be done. Een heleboel werk. Elke dag rennen, vliegen, vallen, opstaan en dan ook vooral weer doorgaan. De enorme drive van willen presteren, overal bij betrokken willen zijn en impact maken. Resultaten boeken. Het is soms best vermoeiend en geeft je weinig ruimte voor reflectie, stilstaan, even overzicht krijgen en bepalen of je wel de juiste dingen aan het doen bent.

Maar ook tijd maken om te sporten, je fysiek fit voelen helpt om je mentaal fit te voelen. Dooddoener? Misschien wel. Open deur? Ja. Misschien ook. Maar waarom doe ik het dan toch niet altijd. Laat ik het makkelijk uit de agenda schrappen omdat er ‘belangrijkere dingen’ te doen zijn. Obama was duidelijk: als ik mijn dag niet start met een work-out, ben ik de hele dag chagrijnig. En dat wist zij staff ook toen hij in het Witte Huis zat. Dus hoe belangrijk het dossier ook was, pas na het sporten begon hij met werken en kon zijn staff hem ‘lastig vallen’. Je kunt alleen op topniveau acteren als je ook de mentale rust pakt en bewust fit blijft.

Naast het uurtje sporten is ook het uurtje eten met zijn kinderen, family time, voor hem key. Dit uurtje is voor hem heilig. Quality time met familie of vrienden. Obama zou Obama niet zijn als er niet ook een fijne quote kwam: “You can’t organise a community, if you don’t have a community”.

Insight 5. Stop met alles volgen.

Ik geef het toe, ook ik refresh mijn LinkedIn timeline meer dan eens per dag, check mijn Instagram meerdere keren per dag en ook probeer ik nog allerlei nieuwsbrieven en blogs te volgen om “op de hoogte te blijven”. Niet alleen omwille van tijd, maar vooral omwille van focus en energie in de juiste dingen stoppen, is Obama gestopt met ‘alles’ volgen. Zijn insteek: check al die kanalen, website en andere interessante platforms alleen als je iets zoekt. Specifieke informatie over een project, of voor die ene klant. Het leidt anders alleen maar af.

Nou had ik al wat stappen gezet door bijvoorbeeld Twitter en Facebook van mijn iPhone af te halen. Mijzelf voor de meeste e-mail nieuwsbrieven af te melden. Nu ga ik proberen de onrustige informatiehonger, of eigenlijk misschien wel gewoon de verslaving, nog verder af te bouwen.

“Change in society doesn’t happen quickly, nor does it happen just because you think boldly. Societies are ‘sticky’. Change is slow but it’s coming.” – Barack Obama, Obama Foundation Town Hall Europe

To think about. ‘Change’ begint op de basisschool.

Een andere prikkelende gedachte is dat fundamentele verandering alleen kan plaatsvinden als we de nieuwe generaties opvoeden met een andere blik op de wereld. Laten we deze generatie niet vragen wat ze willen worden ‘als ze later groot zijn’, maar welke problemen ze aan willen pakken.

Dat we hen naast belangrijke dingen als taal en rekenen tijdens hun basisschool carrière ook leren hoe je (op een creatieve manier) problemen oplost, hoe je in teams met elkaar samenwerkt en hoe je verhalen vertelt (presenteert). Super tof natuurlijk dat wij hiermee in het programma van de KinderUniversiteit Haarlem al ruim 10 jaar aan werken, helaas bereiken we hiermee natuurlijk niet alle kinderen, maar zei Obama niet ook iets over ‘change is in small things’? Trots zijn op kleine successen en dan doorpakken.

Geen vragen. Wel de positieve energie.

Helaas heb ik niet de kans gekregen om Obama een vraag te stellen, maar met tot twee keer toe een oprechte ‘handshake’ en met een dosis positieve energie liep ik het pand uit. De zon in. Tijd om aan de slag te gaan. Met grote dingen, met kleine stapjes in de goede richting. Maar vooral doorgaan met waar ik (en wij) mee bezig ben. We’re doing good. Because we’re making impact by doing our business.

Laat ik vooral dit niet vergeten: ik wil Wim Pijbes bedanken voor deze geweldige kans om bij deze Town Hall van de Obama Foundation te zijn. Hij heeft mij ‘genomineerd’ om hierbij te zijn. Ik had deze dag met waardevolle ontmoetingen én het verhaal van Barack Obama voor geen goud willen missen. Dank.